İstanbul Mahkemesi 172 Numaralı Sicil (H. 1257-1258 / M. 1841-1842) cilt: 96, sayfa: 401 Hüküm no: 350 Orijinal metin no: [129-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Samatyada bulunup yangında yıkılan Ermeni sıbyan mektebinin yeniden inşası için keşif yapıldığı Samatya’da kefere mektebi keşfi [Ma‘rûz] İşbu takrîr bâlâsına sâdır olan fermân-ı âlîlerine imtisâlen zikri âtî husûsun mahâllinde bi’l-mu‘âyene keşf ve tahrîr ve misâha ve tahkīki için taraf-ı dâ‘îlerinden irsâl olunan Başkâtib mevlana es-Seyyid Hüseyin Rıza Efendi ebniye-i hâssa müdîri hâcegân-ı Dîvân-ı hümâyûn’dan Abdülhalim Efendi bendeleri tarafından meb‘ûs hulefâdan Mehmed Said ve el-Hâc Ali halîfeler ile İstanbul’da Samatya civârında Ermeni milletine mahsûs Sulumanastır Kilisesi demekle bilinir kilise ittisâlinde vâki‘ bundan akdem vukū‘ bulan harîkde külliyen muhterik ve münhedim olan millet-i mezkûre sıbyânlara [sıbyânlarına] mahsûs mekteb-i kadîmleri arsası üzerine varıp cerîdede mazbûtü’l-esâmî kimesneler huzûrlarında akd-i meclis-i şer‘-i âlî ettikde kilise-i mezkûr ile mekteb-i merkūm mütevellîsi Sarrâf Kigork v. Aram ve kilise-i mezkûr râhiblerinden Kirkor v. Suğya ve cemâ‘atbaşılarından Kuyumcu Bedros v. Nikafor ve Kuyumcu Oseb v. Haçador ve Mu‘allim Bogos v. Hanparsum zimmîler meclis-i ma‘kūd-ı mezkûrede her biri takrîr-i kelâm ve ta‘bîr ani’l-merâm edip millet-i merkūme sıbyânlarına mahsûs ve kadîm olan mekteb-i mezkûr bundan akdem vukū‘ bulan harîkde külliyen muhterik ve münhedim olduğundan işbu müşâhede olunduğu üzere arsa-i sırfa kalmağla ba‘de’l-keşf ve’l-misâha mekteb-i merkūm bilâ-tevsî‘ ve lâ-terfî‘ vaz‘-ı kadîmi ve hey’et-i asliyesi üzere binâ ve inşâ olunmak bâbında izin ve ruhsatı hâvî bir kıt‘a fermân-ı âlî-şân sudûru murâdımızdır deyü istid‘â ve istirhâm ettiklerinde halîfetân-ı mezbûrânın bir kıt‘a kâğıda ma‘rifet-i şer‘le ihrâc eyledikleri resm-i musattahları üzere mekteb-i mezbûrun arsası mu‘âyene olunarak halîfetân-ı mezbûrân ma‘rifetleriyle keşf ve misâha olunduğu üzere tûlen yirmi yedi zirâ‘ ve arzen on iki zirâ‘ terbî‘an üç yüz yirmi dört zirâ‘ arsa üzerinde mebnî on buçuk zirâ‘ kaddinde fevkānî ve tahtanî derûnunda dört bâb oda ve bir mikdâr sofayı müştemil fevkānîsinin etrâf-ı erba‘ası yirmi dört aded dehlizli pencereli cenûb tarafında el-yevm mevcûd olduğu üzere kârgîr duvarı ve kezâlik cenûb tarafında tahtânî üzeri sundurma sakflı tûlen on yedi buçuk zirâ‘ ve arzen yirmi buçuk zirâ‘ terbî‘an yüz kırk sekiz zirâ‘ on sekiz parmak me’kelhâne ve terbî‘an yetmiş zirâ‘ nîm kârgîr helâlar ve arsa-i mezkûre şimâlîsinde mekteb ile kilise-i mezkûr beyninde matbah ebniyesi ve ocağı ve iki su hazînesi ve kilise cânibine mekşûf iki bâb ve tarîk-i âm cânibine mekşûf bir bâb ki cem‘an üç bâb sokak kapısı ve bir tarafının muhâfaza duvarı külliyen muhterik ve münhedim olup ve fi’l-vâki‘ mekteb-i merkūm minvâl-i meşrûh üzere olduğunu civârında olan Hacce Kadın mahallesi ahâlisinden ve husûs-ı mezkûra vukūf-ı tamları olan bî-garaz sikāt-ı Müslimînden İmâm Mehmed Nuri Efendi b. el-Hâc Yakub ve muhtârları Ebûbekir Necib Ağa b. Ahmed ve Halil Ağa b. Abdullah ve sâir mazbûtü’l-esâmî kimesneler alâ-tarîki’ş-şehâde haber verdiklerinden mâ‘adâ arsası üzerinde mevcûde usûl ve levâhıkına ebniye-i sâbıkāsından bâkī eser-i binâsından istidlalen halîfetân-ı mezbûrân dahi ihbâr eylediklerini kâtib-i mûmâ-ileyh mahâllinde ketb ü tahrîr ve mâ‘an meb‘ûs ümenâ-i şer‘le meclis-i şer‘a gelip alâ-vukū‘ihî inhâ ve takrîr eylediği İstanbul Mahkemesi’nden huzûr-ı [âlîlerine i‘lâm olundu] Fî 29 Ca sene 1258