İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 108 Hüküm no: 73 Orijinal metin no: [36-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. 1288 senesi bütçesinde bulunmayan masraflardan kaçınılması ve memur maaşlarının 40 günde bir ödeneceği 1288 senesi büdcesinde me’mûr ma‘âşları Huzûr-ı âlî-i hazret-i Meşîhat-penâhîye Mâliye Nezâreti’nden 8 Ma‘rûz-ı bende-i dîrîneleridir ki, Bu kerre bi’t-tanzîm neşr ve i‘lân olunan seksen sekiz senesi büdcesinin fusûl ve tahsîsâtı hâricinde olarak gerek buraca ve gerek taşralarca irâde-i mahsûsa-i hazret-i pâdişâhî müte‘allik buyurulmadıkça hiç bir sûretle masraf ihtiyâr ve kabûl olunmaması ve bu bâbda olan tedâbîr ve tasavvurât cümlesinden ya‘ni tesviye-i mesârifçe müttehaz olan kavâ‘id-i tasarrufiye ve vesâil-i teshîliye tetimmesinden olmak ve esbâb-ı tesviye te‘addüd ve tekessür ettikçe müddet-i te’diye dahi tenezzül etmek üzere dâhilen ve hâricen kâffe-i me’mûrîn vesâire ma‘âşları evvelki gibi yedi sekiz aylar tedâhülde bırakılmayarak işbu seksen sekiz senesi Martı’ndan i‘tibâren kırk günde bir cümlenin ale’s-seviye ma‘âşları i‘tâ olunması ve tedâhülde bulunan ma‘âşât ve vezâif vesâirenin dahi sene-i cedîde malından i‘tâ olunmayıp seksen yedi senesi nihâyetine değin sinîn-i atîka vâridâtının zimemât ve bakāyâsından bir sûret-i muntazama ve muttaridede tesviye kılınması ve bu kā‘idenin Dersa‘âdet ve taşralarda bilâ-istisnâ cereyân eylemesi müttahiden Meclis-i Hâss-ı Vükelâ karârıyla bi’t-tensîb keyfiyet bi’l-cümle mahallere bildirilmiş olduğu beyân-ı âlîsiyle hazînece dahi îfâ-yı muktezâsı şeref-vârid olan buyruldu-yı âlîde emr ü iş‘âr buyurulmuş ve ma‘lûm-ı âlî-yi cenâb-ı Meşîhat-penâhîleri buyrulduğu üzere hazîne-i celîle mu‘âmelâtının her türlü müşkilâtdan masûniyeti devâir ve vilâyâtça mu‘âmelât-ı sarfiye ve usûl-i tasarrufiyenin müttahiden kavâ‘id-i müttehaze ve evâmir-i seniyyeye tevakkufuyla beraber tasarrufât ve taklîl-i masrafât kazıyye-i mu‘tenâsına kemâl-i ehemmiyetle bakılmasına vâbeste olarak keyfiyet taraf-ı âcizîden dahi bi’l-cümle devâir ve vilâyâta bildirilmiş olmağla ve karâr-ı mezkûrun tavzîh ve teşrîh-i ahkâmını mutazammına cânib-i Bâbıâlî’den neşr ve i‘lân buyrulan varaka-i matbû‘a leffen irsâl kılınmağla Bâb-ı Vâlâ-yı Fetvâ-penâhîlerince dahi tedâbîr-i mukteziye ve müessire icrâsıyla hilâf-ı irâde-i aliyye hâl vukū‘undan tevakkī edilmesinin îcâbı vechile lâzım gelenlere tefhîm ve teblîği bâbında emr ü fermân hazret-i veliyyü’l-emrindir. Fî 13 Muharrem [12]89 ve fî 11 Mart sene [12]88. Galib Ma‘âşlar Matbû‘ i‘lân-ı resmî sûretidir Sâye-i ihsân-vâye-i hazret-i mülûkânede işbu seksen sekiz senesi büdcesi hazîne-i celîlenin cereyân-ı mesâlihine emniyet-bahşâ olduğundan ashâb-ı vezâif ve ma‘âşâtın dahi evvelki seneler gibi aylarca aylıkları tedâhülde kalmasından dolayı muzâyaka ve hasâretlere dûçâr olmamaları emr ü fermân-ı hazret-i şehin-şâh-ı âtıfet-fermâ ve bu bâbda hesâb-ı sahîh üzerine sağlam bir meslek ittihâzı maksad-ı aksâdır. Meselâ aybaşlarında aylıklar kâmilen îfâ olunacağı i‘lân edilse ihtiyât edilmemiş olacağından şâyed fi‘iliyâtına muvaffak olunamaz ise halka doğru söylenmemiş olur ve evvelki gibi hiç bir tedbîre teşebbüs kılınmamış olsa yine erbâb-ı ma‘âşâtın bir senede sekiz dokuz aylık alamamalarıyla ta‘ayyüşleri kesb-i ta‘assür eyler. Nitekim el-yevm seksen altı ve yedi senesinden verilmemiş ma‘âşlar mevcûd ve zarûret-i mübremeden dolayı kırdırılmış olan sûret ve sergiler mütedâvildir. İşte şunlar olmamak ve hazînenin ma‘âşca tedbîri sahîh ve sağlam cereyân etmek için kırk günde bir ma‘âş verilmek üzere hazîne bir tedbîr-i fi‘ilî ittihâz eylemişdir. Lütf-ı Hak ve inâyet-i veliyy-i ni‘met ile sene-i mezkûrenin tahsîlâtı vaz‘-ı cedîdinde cereyân eder ise otuz günde aylıklar verilecek ve buna imkân müsâ‘id olamaz ise nihâyet kırk günü geçirilmeksizin aylıklar i‘tâ kılınacakdır. Zannolunmasın ki aylar kırk gün farz olunacak ve bununla bir senede üç dört aylık kazanılacakdır. Meselâ bir adamın beş yüz ma‘âşı var ise bir sene on iki kîse akçe hakkı olacak ve işte bu on iki kîse beşer yüz guruşla ödenip sene âhırında matlûbu kalır ise yine kâmilen ve tamamen kendisine verilecekdir. Cümle ma‘âşlılar bu karârdan minnetdâr olmalıdırlar ki sağlam kırk günde aylığını alacak ve aylarca ma‘âş alamamakdan dolayı muztarib ve mutazarrır olmayacaklardır. Fî 12 Muharrem sene 1289.