İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 130 Hüküm no: 102 Orijinal metin no: [49-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Mîrî arazinin tefvizinde tapu memurluklarının tesis edilmediği yerlerde mutasarrıf, defterdâr, kaymakam ve mal memurlarının sahib-i arz olarak kabul edilmesi İstanbul Kādılığı’na Fazîletlü efendim hazretleri, Memâlik-i mahrûse-i şâhânede kâin arâzî-i emîriyenin lede’l-hâce tefvîz ve ihâlesi hâlinde taşralarca defterdârlar ile mal ve kazâ müdürlerinin sahib-i arz hükmünde tutulması tapu nizâmnâmesinin birinci maddesinde musarrah iken işbu arâzî-i emîriye da‘vâlarından sahib-i arzın vücûduna lüzûm görünen husûsât için şer‘an verilen i‘lâmlarda bir takım yerlerde vâlî ve mutasarrıf ve kāimmakām gibi mülkiye me’mûrları ve ba‘zı mahallerde defterdâr ve muhâsebeci ve mal müdürü ve kâtibleri ve ba‘zı mevki‘lerde defter-i hâkānî ve tapu me’mûr ve ketebesi sahib-i arz kāimmakāmı gösterilmekde ve binâen-aleyh fetvâhânece i‘lâmât-ı vâridenin tasdîk veyâ cerhinde şek ve tereddüd hâsıl olmakda bulunduğundan bu bâbda bir kā‘ide-i muttaride vaz‘ ve ta‘yîni lüzûmuna dâir yazılan tezkire-i senâverî üzerine keyfiyet Encümen-i Mahsûs-ı Vükelâ’da lede’l-mütâla‘a bu makūle arâzî-i emîriye işleri hasebi’l-kā‘ide tapu me’mûrlarına müfevvez olmak lâzım geldiği hâlde mukaddemâ vilâyâtın her tarafına bu misillü me’mûrlar gönderilemediği cihetle şu vazîfe sâir erkân-ı idâreye ta‘mîm olunmuş ise de ol bâbda te‘addüd-i vesâitin mu‘âmelâtça teşvîşât ve müşkilâta sebebiyeti bi’t-tecrübe sâbit olmağla buna bir tedbîr ittihâzı ehem idiğine ve şimdi ise sâye-i terakkiyât-vâye-i hazret-i şâhânede memâlik-i mahrûsenin kıta‘ât-ı mukteziyesinde Defterhâne Nezâret-i behiyesinden başka başka me’mûr ve kâtibler ta‘yîn ve irsâl kılındığı mülâsebesiyle evvelki îcâb ve ihtiyâc bertaraf olduğuna mebnî ba‘de ezîn o gûne arâzî-i emîriyeye müte‘allik mesâil ve de‘âvînin hîn-i rü’yetinde onların ya‘ni defterhâne me’mûrlarının kendüleri ve bi’z-zât bulunamadıkları takdîrde vekîlleri makāmında olan tapu kâtiblerinin ve ba‘zı yerlerde henüz tapu usûlü te’sîs ve heyetleri tertîb olunmadığından öyle yerlerde dahi husûl-i icrâata kadar muvakkaten mutasarrıf ve defterdâr ve kāimmakām ve mal me’mûrlarının sahib-i arz addedilmesi tensîb edilmiş ve bi’l-istîzân irâde-i seniyye-i cenâb-ı pâdişâhî dahi ol merkezde müte‘allik ve şeref-sâdır buyrulduğu fî 26 Zilhicce sene [1]290 ve 2 Şubat sene [1]289 târihli tezkire-i sâmiye-i cenâb-ı vekâlet-penâhî ile beyân ve iş‘âr buyurulmuş olmağla ba‘de ezîn irâde-i seniyye hükmüne tevfîk mu‘âmeleye himmet ve işbu tahrîrât-ı senâverînin sicill-i mahkemeye kaydına mübâderet olunması siyâkında tahrîrât-ı umûmiye tahrîr ve tesyîr kılındı. Fî 15 Muharrem sene [1]291 ve fî 20 Şubat sene [1]289. Ahmed Muhtâr