İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 212 Hüküm no: 216 Orijinal metin no: [50-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Yabancı ülkelerden gelen gümüşün girişine engel olunması Bâbıâlî Dâire-i Sadâret-i uzmâ Taraf-ı âlî-yi Fetvâ-penâhîye Bir müddetden berü altın ile sîm meskûkât beynindeki farkın devlet ve memleketçe müstelzim-i zarar bir sûretde terakkī esbâbının biri dahi sîm meskûkât-ı ecnebiyenin memâlik-i mahrûse-i şâhâneye idhâline mesâğ gösterilmesi maddesi olarak zikrolunan ecnebi gümüş sikkelerinden yüzde yirmi otuz derecesinde kâr ve temettu‘ istihsâline alışmış olan muhtekirin dahi bu sikkeleri lâ-yenkatı‘ getirerek ve her nasılsa gümrüklerden geçirerek altın ile mübâdele etmekde oldukları cihetle bir yandan altın meskûkât azalmakda ve diğer tarafdan meskûkât-ı mezkûrenin kıymet-i hakīkiyelerinden fâhiş fiyât ile tedâvülü halkın zararını mûcib olmakda olup eğerçi sîm meskûkât-ı ecnebiyenin vezn ve ayârlarına nazaran kıymet-i hakīkiyeleri takdîr olunarak tedâvül ettiği fiyâtla kıymet-i hakīkiyeleri beyninde olan fark dört kısma bi’t-taksîm her üç ayda bir kısmı tenzîl olunmak üzere bir sene zarfında kıymet-i hakīkiyeleri tenzîli mücerred taklîl-i idhâlâta tedbîr-i ibtidâî ve ihtiyâtî olarak Mâliye Nezâretince bir cedvel dahi tanzîm ve i‘lân olunmuş ve doksan sekiz sene-i mâliyesinin Ağustos ibtidâsı mebde’ ittihâz kılınarak doksan dokuz senesi Mayıs ibtidâsında meskûkât-ı mezkûrenin kıymet-i hakīkiyelerine ircâ‘ı mukarrer bulunmuş ise de meskûkât-ı mezkûrenin kıymet-i hakīkiyeleri altına nisbet edilmek lâzım gelir iken mecîdiye on dokuz guruş üzerinden tahdîd olunmuş olmasından dolayı i‘lâm-ı mezkûrdan esâsen maksad olan semere bi’t-tab‘ istihsâl olunamayacağı gibi müsâ‘ade-i tedâvül ber-karâr oldukça erbâb-ı ihtikârın bu yüzden alışdıkları temettu‘ât-ı nâ-meşrû‘âyı idâme için her türlü turûk ve vesâile sülûk ve teşebbüsde ısrardan geri durmayacakları cihetle mücerred devletin kendi meskûkâtınca mültezemi olan terakkī-i i‘tibâra ve halka dahi def‘-i hasâra medâr olmak üzere sîm meskûkât-ı ecnebiyenin eyâdî-i nâsda tedâvülünün ve devâir ve müessesât-ı resmiyece kabûlünün i‘lân-ı memnû‘iyeti ve şu kadar ki bu i‘lânın geçen seneki fiyât cedveli karârını inkızâ-yı müddetden evvel nakz etmemesi’çün onda mu‘ayyen va‘de hıtâmında ya‘ni gelecek doksan dokuz sene-i mâliyesi Mayıs’ının ibtidâsında hükmü cârî olacağının dahi ilâve ve bi’l-umûm devâire tavsiye edilmesi ve karâr-ı keyfiyetin şimdiden sefâretlere bildirilmesinin Hâriciye ve vilâyetlere yazılmasının Dâhiliye [51] Nezâret-i celîlelerine havâlesi tezekkür kılındığı Şûrâ-yı Devlet Tanzîmât Dâiresi’nden bâ-mazbata ifâde olunmuş ve mûcebince keyfiyetin sefâretlere bildirilmesi Hâriciye ve vilâyetlere yazılması Dâhiliye Nezâret-i celîlelerine bildirildiği gibi devâir-i sâireye dahi iş‘âr-ı karâr edilmiş olmağla Bâb-ı Vâlâ-yı Fetvâ-penâhîlerince dahi ma‘lûmât olmak üzere tezkire-i âcizî terkīmine ibtidâr kılındı. Ol bâbda emr ü irâde hazret-i men-lehu’l-emrindir. Fî 28 Safer sene 1300 ve fî 27 Kânûn-ı evvel sene [12]98. [52, 53, 54. sayfalar boştur]