İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 226 Hüküm no: 231 Orijinal metin no: [63-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Memur muhakematına ait ilk tedkikin memurun bağlı olduğu daire erkânının kuracağı heyet tarafından yapılacağı Sadâret’den Taraf-ı vâlâ-yı Fetvâ-penâhîye Ma‘rûz-ı bende-i dîrîneleridir ki, Me’mûrîn muhâkemâtının suver-i icrâiyesine müte‘allik ba‘zı ifâdât ve mutâla‘âta dâir Şûrâ-yı Devlet Muhâkemât Dâiresi’nden tanzîm ve i‘tâ ile Meclis-i Mahsûs-ı Vükelâ’da mütâla‘a kılınan mazbatanın bir fıkrası me’mûrîn muhâkemâtına müretteb tedkīkāt-ı evveliyenin kangı vesâit ile icrâ olunacağı ba‘zı taraflardan sorulmakda idiğinden ve Me’mûrîn Muhâkemesi Nizâmnâmesi’nin birinci maddesi iktizâsınca zâbıta-i adliye vazîfesi maznûnun-aleyh me’mûrun mensûb olduğu dâire-i idâreye âid olduğundan ba‘demâ dahi tedkīkāt-ı evveliyenin ol sûretle icrâsına kānûnen bir mâni‘ bulunmadığı mübeyyin olup vâkı‘â muhâkemât-ı mezkûreyi rü’yet eden mecâlisde mahsûs müstantıklar ve müdde‘î-i umûmîler bulunmadığı ve bunlar ta‘yîn olunsa bile me’mûrînin usûl-i istintâkiyesi ve kable’l-muhâkeme icrâsı lâzım gelen tedkīkāt-ı evveliyenin derecâtı cerâyim-i âdiye ile maznûn bulunanların istintâkina ve muhâkemelerinin tedkīkāt-ı evveliyesine makīsi olamayıp onların mazınna-i töhmet bulundukları esnâda töhmetlerinin zâhire ihrâcını teshîl edecek esbâb bi’t-tab‘ mensûb olduğu dâirenin inzımâm-ı tedkīk ve mu‘âvenetine mütevakkıf olduğuna ve eğerçi Şûrâ-yı Devlet nizâmnâme-i dâhiliyesinde Muhâkemât Dâiresi’nin hukūk-ı âdiye ve cezâiye hakkında yapılacak usûl-ı muhâkemâta tâbi‘ olacağı münderic bulunmuş ve o dahi yapılmış ise de beyâna hâcet olmadığı üzere me’mûrîn muhâkemâtını rü’yet edecek mecâlise dahi mehâkim-i âdiyenin bile teşkîlât ve derecâtına dâir usûl-i muhâkemât-ı cezâiye karârnâmesinde sarâhat olmayarak mehâkim-i nizâmiye teşkîlâtı ayrı bir nizâm ile ve me’mûrîn muhâkemetına me’mûr olacak meclislerin dereceleri vazîfe-i mahsûsaları dahi Me’mûrîn Muhâkemesi Nizâmnâmesi ve onun zeyli ve Şûrâ-yı Devlet’in nizâm-ı esâsı ve dâhilîsi ile mu‘ayyen bulunduğundan mehâkim-i nizâmiyenin sûret-i teşkîli ve derece-i me’mûriyetleri Usûl-i Muhâkemât-ı Cezâiye Karârnâmesi’nden ayrı olan Teşkîl-i Mehâkim Nizâmnâmesi’ne tâbi‘ olduğu gibi me’mûrîn muhâkemâtına bakacak meclislerin sûret-i teşekküllerince derece-i salâhiyet ve vazîfelerince dahi muhâkeme-i me’mûrîn nizâmının ahkâm-ı bakıyesi ile onun zeyline ve Şûrâ-yı Devlet nizâm-ı esâsı ve dâhilîsine tebe‘iyet olunmak lâzım gelip Usûl-i Muhâkemât-ı Cezâiye Karârnâmesi ahkâmından yalnız Mehâkim-i Me’mûrîn Nizâmnâmesi ile onun zeyline ve Şûrâ-yı Devlet nizâm-ı esâsı ve dâhilîsine mugāyir olmayan ahkâmı mecâlis-i idârede ve Şûrâ-yı Devlet’de mer‘î olmak emr-i tabî‘î bulunduğuna binâen ba‘demâ dahi me’mûrîn-i devletin me’mûriyetlerince bir cürm ile maznûn bulundukları hâlde icrâ olunacak tahkīkāt-ı evveliyenin Me’mûrîn Muhâkemesi Nizâmnâmesi’nin birinci maddesi ahkâmı tevfîkan merbût oldukları devâir erkânından teşekkül edecek heyetde icrâsı lâzım geleceği tezekkür olunmuş ve sûret-i hâl ta‘mîmen devâir ve vilâyât ile müstakil [64] mutasarrıflıklara iş‘âr kılınmış olmağla Bâb-ı Vâlâ-yı Fetvâ-penâhîlerince dahi ona göre îfâ-yı mu‘âmele-i mukteziyeye himem-i aliyye-i Meşîhat-penâhîleri masrûf buyurulmak bâbında emr ü irâde hazret-i men-lehu’l-emrindir. Fî 11 Rebî‘ülevvel sene [1]301 ve fî 28 Kânûn-ı sânî sene [1]299. Said