İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 271 Hüküm no: 285 Orijinal metin no: [99-3] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Osmanlı tebaasından olup ecnebi biriyle evlenen kadınlar ile tabiiyet değiştirenlerin emlak ve arazileri hakkında uygulacak muamele Taraf-ı Âlî-i Hazret-i Meşîhat-penâhî’ye, Ma‘rûz-ı bende-i dîrîneleridir ki, Teba‘a-i Devlet-i Aliyye’den olan bir kadının ecânibden biriyle tezevvücü hâlinde emlâkine ne yolda mu‘âmele olunacağı ve teba‘a-i Devlet-i Aliyye’den olup da ruhsat-ı resmiye istihsâliyle tâbi‘iyet eden eşhâs uhdesinde bulunan emlâk ve arâzînin evlâdına intikāl edip etmeyeceği ve kezâlik teba‘adan olan eşhâs emlâkinde ecnebi bulunan evlâdına intikāli câiz olup olmayacağı hakkında Meclis-i Hâss-ı Vükelâ karârıyla mukaddemâ ittihâz olunan ve îcâb eden mahallere teblîğ kılınan karârın dâire-i celîle-i meşîhat-penâhîlerine sehven teblîğ olunmadığı anlaşılmasıyla ol bâbda yazılan muharrerât-ı umûmiyenin bir sûreti leffen takdîm kılındı. Emr u fermân hazret-i men-lehu’l-emrindir. Fî 27 Rebî‘ülûlâ sene 305 Nâzır-ı Umûr-ı Dâhiliye Münir Sûret Teba‘a-i Devlet-i Aliyye’den olan bir kadının ecânibden biriyle tezevvücü hâlinde emlâkine ne yolda mu‘âmele olunacağı ve teba‘a-i Devlet-i Aliyye’den olup da ruhsat-ı resmiye istihsâliyle tebdîl-i teb‘iyet eden eşhâs uhdesinde bulunan emlâk ve arâzînin evlâdına intikāl edip etmeyeceği ve teba‘a-i Osmâniye’den olan eşhâs emlâkinin ecnebi bulunan evlâdına intikāli câiz olup olmadığı maddeleri hakkında Şûrâ-yı Devlet Tanzîmât Dâiresi’nden kaleme alınıp Heyet-i Umûmiye dahi bi’t-tezyîl Meclis-i Mahsûs-ı Vükelâ’da kırâet olunan mazbata meâlinde esâs hâlde teba‘a-i Ecnebiye ile izdivâc eden kadınların zevclerinin mensûb oldukları devlet teba‘asından ad olunmaları için cânib-i hükûmet-i seniyyeden ruhsat istihsâline mecbûr olup olmadıklarının ta‘yîninden ibâret olup ol bâbda hukūk müşâvirleri tarafından yazılan mütâla‘anâme sûretinde dahi münderic olduğu üzere teba‘a-i Ecnebiye’den biriyle izdivâc eden kadınların zevclerinin mensûb oldukları devlet teba‘asından ad olunmaları beyne’z-zevceyn hâsıl olan râbıtanın muhâfazası mütâla‘asından ileri geldiğinden ve beyne’d-düvel mer‘î olan usûl-ı mütekābile iktizâsınca bu makūle kadınlar istihsâl-i ruhsata mecbûr olmaksızın zevclerinin mensûb oldukları devlet teba‘asından ad olunmakta bulunduğundan teba‘a-i Devlet-i Aliyye’den olup da teba‘a-i Ecnebiye ile izdivâc eden kadınlar hakkında dahi bu yolda mu‘âmele olunmak iktizâ edeceği ve bu sûretle diğer bir devlet tâbi‘iyetini ihrâz eden kadınların uhdelerinde [100] bulunan emlâk ile hukūk-ı irsiyelerine gelince tebdîl-i tâbi‘iyet tasarruf-ı emlâk ve miras meselelerinde dahi mu‘âmele-i müsâ‘adekârâneye nâiliyetlerini tazammun edemeyeceğinden bu makūlelerin uhdesinde bulunan emlâk hakkında ecânibin istimlâkine dâir olan kānûn ahkâmına ve tâbi‘iyet-i Devlet-i Aliyye’de bulunan bir şahsın vefâtı vukū‘unda mâlik olduğu emvâlin ve emlâk ve arâzîsinde teba‘a-i Ecnebiye’den olan evlâd ve akrabâsının hakk-ı intikāl ve verâseti olmadığı dördüncü cild düstûrda münderic tezkire-i mahsûsada muharrer olduğundan miras meselelerinde dahi bu karâra tevfîk-i mu‘âmele olunmak lâzım geleceği hakkında Vergi Emâneti’yle Hâriciye Nezâret-i celîlesi[ne] ma‘lûmât i‘tâsı tezekkür olunduğu gösterilmiş ve sûret-i karâr muvâfık-ı maslahat olarak mûcebince icrâ-yı îcâbı emânet ve nezâret-i müşârün-ileyhimâya teblîğ ve izbâr buyurulmuş olduğu beyân-ı âlîsiyle nezâretce dahi îfâ-yı muktezâsı bâ-tezkire-i sâmî emr u iş‘âr buyurulmasına mebnî ber-mûceb-i karâr îfâ-yı mu‘âmele olunması ta‘mîmen vilâyâta tavsiye kılınmış olmağla oraca dahi ber-minvâl-i meşrûh îcâbının icrâsına himem. Fî 15 Ramazan sene 304 ve fî 26 Mayıs sene 303. Aslına mutâbıkdır.