İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 431 Hüküm no: 479 Orijinal metin no: [194-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Osmanlı Devleti’nde esaretin kanunen yasaklanmış olduğu Meşîhat 1 İstanbul Kādılığı’na, Fazîletlü Efendim Hazretleri, Men‘-i esâret hakkında Dâhiliye Nezâretiyle bazı taraflardan vukū‘ bulan iş‘ârât ve mürâca‘at üzerine Şûrâ-yı Devlet Tanzîmât Dâiresi’nden i‘tâ ve Meclis-i Mahsûs-ı Vükelâca mütâla‘a olunan mazbatada dermeyân olunduğu vechile dâr-ı İslâm’da hürriyet asıl olmasıyla kendilerinin rıkka münkād köle ya câriye oldukları hiçbir tarafdan iddi‘â olunmayan eşhâsa asla müdâhale edilmeyip ancak rıkka inkıyâd-ı sâbıklarının sübûtuyla hâlâ köle ya câriye oldukları mevlâları tarafından iddi‘â olunanlar haklarında behemehâl ber-nehc-i şer‘î mürâfa‘a iktizâ edeceği fetvâhâne ifâdesiyle makām-ı mecîden iş‘âr olunmasına ve memâlik-i Osmâniye’de esâret kānûnen memnû‘ ve memnû‘iyet-i vâkı‘a Kānûn-ı Esâsî ile de müeyyed ve mesâğ-ı istirkākın vücûdu usûl ve şerâit-i mahsûsaya tâbi‘ olduğu hâlde esâsen kayd-ı esâretden âzâde olan Çerkeslerin vesîle-i ticâret ittihâzı gayr-ı câiz bulunduğuna binâen Çerkes ve sâir köle ve câriyelerin de üserâ-yı zenciye gibi men‘-i bey‘ u şirâsı ve rıkka inkıyâdları mevlâları tarafından iddi‘â olunanlar var ise haklarında ber-nehc-i şer‘î hemen mürâfa‘a icrâ ve hükümleri sür‘at-i mümkine ile i‘tâ olunarak şer‘an ve kānûnen teahhur olan bir takım ebnâ-yı vatanın kayd-ı esâret altında kalmalarına meydân verilmemesi şeref-müte‘allik buyrularak Adliye ve Dâhiliye Nezâret-i Celîlelerine teblîgāt icrâ [195] kılındığına dâir vârid olan fî 18 Şevval sene 1328 târihli ve yüz seksen beş adedli tezkire-i sâmîye Meclis-i Tedkīkāt-ı Şer‘iyye’ye lede’l-havâle keyfiyetin ta‘mîmen hükkâm-ı şer‘e izbârı ifâde olunmuş ve işbu tahrîrâtın nüsah-ı kâfiyesi leffen irsâl kılınmış olmağla ol vechile îfâ-yı mu‘âmeleye himmet olunması siyâkında tezkire-i mecî terkīm kılındı. Fî 17 Rebî‘ülevvel sene 1328 ve fî 16 Mart sene 1326. Şeyhülislâm Hüseyin Hüsnü