İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 452 Hüküm no: 506 Orijinal metin no: [206-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Şer‘iye mahkemelerinin tereke tahririni ihmal etmemeleri ve engellemek isteyenler olursa bunun da önüne geçilmesi Meşîhat 30 İstanbul Kādılığı’na, Fazîletlü Efendim Hazretleri, Eytâm Nizâmnâmesi’nin ikinci maddesinde muharrer esbâbdan dolayı terekesi mûceb-i tahrîr olduğu hâlde vefât edenlerin bilâ-ifâte-i vakt terekelerinin tahrîriyle eytâmın sıyânet-i hukūkunu te’mînen mehâkim-i şer‘iye ve Eytâm idârelerinin evvelce âidâtla müstahdem me’mûrîni tavzîf olunarak bir hayli fedâkârlık ihtiyâr olunduğu hâlde vilâyât-ı Osmâniye’nin aksâm-ı muhtelifesinde henüz tahrîr-i tereke mu‘âmelâtı îfâ ve Eytâm Nizâmnâmesi tamamıyla tatbîk edilmediği ve mehâkimce tahrîrine teşebbüs olunan terekâtın hîn-i tahrîrinde bazı verese alâkadârân taraflarından mümâna‘at ve îkā‘-ı müşkilât edilmekde ve bu müşkilâtın ref‘ ve izâlesi ile irâe-i teshîlât husûsunda hükkâm-ı şer‘in me’mûrîn-i mülkiyeye mürâca‘at ve icrâat-ı zâbıtaya intizâr etmelerine rağmen kendilerine merci‘leri tarafından ol bâbda bir emir teblîğ olunmadığı beyânıyla işe ehemmiyet verilmemekte olduğu taşralardan tevâlî eden iş‘ârât ve merkezce zuhûra gelen vukū‘âtdan anlaşılmasına ve şu devr-i mes‘ûdda bu gibi batâet ve hükm-i [207] nizâmın tatbîk ve icrâsında tereddüd ve atâletle nüfûz-ı hükûmetin kesrine bâdî hâlât ve harekâtın kat‘iyyen tecvîz olunamayacak ahvâlden olmasına ve bu husûsun her sûretle nazar-ı i‘tinâya alınarak hükûmetin icrâat-ı mühimmesi sırasına vaz‘ olunacak mevâddan bulunmasına mebnî ba‘demâ tahrîr-i tereke keyfiyetinin gerek Dersa‘âdet’ce ve gerek taşra mehâkim-i şer‘iyesince dûçâr-ı ihmâl edilmeyerek nizâmnâme-i mezkûrun terekâtın sûret-i tahrîrine dâir olan birinci faslının muhtevî olduğu mevâd dâiresinde îfâ-yı mu‘âmele olunması ve şâyed menâfi‘-i husûsiyeleri haleldâr olacak bazı kesân tarafından müşkilât îkā‘ olunmak sûretiyle mümâna‘at vukū‘ bulduğu takdîrde bâ-müzekkire me’mûrîn-i mülkiyeye mürâca‘atla taleb-i mu‘âvenet ve lüzûm-ı kat‘î hissolunduğu sûretde tedâbîr-i şedîde ve müessireye bi’t-tevessül kuvve-i zâbıta ile bi-eyyi hâl ref‘-i muhâlefet edilmesi ve mer‘iyyeti Kānûn-ı Esâsî ile müeyyed olan mezkûr nizâmnâme ahkâmının tamamı tatbîki husûsunda me’mûrîn-i mülkiyece beher hâlde mu‘âvenet-i mukteziyede bulunularak hükûmetin nezâret-i müşfikâne ve pederânesi altında eytâmın muhâfaza-i hukūk ve emvâline bezl-i himmet olunması hakkında me’mûrîn-i mûmâ-ileyhime teblîgāt-ı müessire îfâsı lüzûmu Dâhiliye Nezâret-i celîlesine izbâr kılınmış ve bu husûsda mesâ‘î-i mütemâdiyede bulunulması husûsunun bi’l-umûm hükkâm-ı şer‘e iş‘ârı Meclis-i İdâre-i Eytâm’dan verilen müzekkire üzerine Şûrâ-yı İlmiye’den ifâde edilmiş olduğunun beyânına ibtidâr ve mülhakāt nüvvâbına teblîğ edilmek üzere işbu tahrîrâtın nüsah-ı kâfiyesi matviyyen tisyâr kılındı. Fî 27 Ramazan sene 1328 ve fî 18 Eylül sene 326. Şeyhülislâm Musa Kâzım