İstanbul Mahkemesi 334 Numaralı Sicil (H. 1280-1329 / M. 1863-1911) cilt: 99, sayfa: 462 Hüküm no: 520 Orijinal metin no: [211-2] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Mahalle muhtarlarının seçimi ve muamelelerine Şehremanetince bakılmakta olduğu Şehremâneti’nden 1313 Taraf-ı Âlî-i Hazret-i Meşîhat-penâhî’ye, Ma‘rûz-ı bende-i dîrîneleridir, Mahallât muhtârânının intihâb ve mu‘âmelâtına mine’l-kadîm emânetçe bakılmakta ve eimme ve muhtârânın kayd-ı mu‘âmelâtı bir hâl-i intizâmda cereyân eylemekde iken bilâhare İstanbul vilâyetiyle Emniyet-i Umûmiye Müdîriyeti ve devâir-i belediye ve Beyoğlu ve Üsküdar mutasarrıflıkları tarafından doğrudan doğruya muhtâr ta‘yîn ve azli mu‘âmelâtına mübâşeret edilmesi hasebiyle muhâsebe-i emânetdeki kayda mahsûs vukū‘âtı yürütülememektedir. Hâlbuki tekā‘üd sandıklarından maâş almakta bulunan eytâm ve erâmil ile mütekā‘idîn herbâr muhâsebeye mürâca‘atla ikāmet etmekte oldukları mahallâtda muhtâr bulunmadığı tasdîk edilmedikçe sandıkca ilmühaberlerinin kabûl edilmemekde olduğunu beyân eylemekde olmalarına ve ashâb-ı maâşât hakkında bir mu‘âmele-i teshîlâtkârâne olmak üzere yedlerinde bulunan ilmühaberler üzerine yalnız [212] eimmenin tasdîkine atfen muhâsebece görüldüğüne dâir şerh verilmekte ise de bir ilmühaberin münderecâtına muhtârândan birinin bir sebeb-i meşrû‘ ve ma‘kūle müsteniden tahattümde tereddüdü vukū‘ bulur ve o muhtârda muhâsebe-i emânete ma‘lûmât verilmeksizin ber-vech-i meşrûh vilâyet veyâ mutasarrıflıklarca ta‘yîn edilmiş bulunur ise bunların ta‘yîninden haberdâr olmayan muhâsebe-i emânet o mahallâtın muhtârı olmadığını tasdîk etmiş olduğuna ve bu da bilâhare hukūk-ı hazînenin ziyâ‘ını ve hilâf-ı hakīkat bir meselenin hâl-i mektûmiyetde kalmasını intâc edeceğine nazaran mutasarrıflıklarca bir mahallât defteri tutulup sandıkların ilmühaberlerindeki muhtârlığa âid mu‘âmelâtın oralarca tasdîk edilmemesi lâzım geleceğinin vilâyet-i müşârün-ileyhâ vekâlet-i aliyyesine ve ba‘demâ li-ecli’t-tasdîk ilmühaber gönderilmemesi husûsunda mülkî ve askerî tekā‘üd sandıklarına ve ilmî tekā‘üd sandığına teblîgāt icrâ edilmek üzere keyfiyetin taraf-ı âlî-i hazret-i meşîhat-penâhîlerine arz ve izbârı muhâsebeden ifâde kılınarak îcâbı icrâ edilmiş olmağla ol bâbda emr u fermân hazret-i veliyyü’l-emrindir. Fî 5 Zilka‘de sene 1328 ve fî 25 Teşrîn-i evvel sene 326. Şehremîni Subhî