Bab Mahkemesi 172 Numaralı Sicil (H. 1152-1153 / M. 1740) cilt: 69, sayfa: 278 Hüküm no: 269 Orijinal metin no: [38a-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. İbrahim Efendi’nin ev ve nukudunu vakfettiğine dair vakfiyesi Mâ-hevâhu mahve’l-kitâb ve mâ-hakâhu mestave’l-hitâb mine’l-vakfi’l-mûcibi’s-sevâb cerâ ledeyye alâ süneni’s-savâb ve innî neuddu müra‘âte’l-lüzûmi’ş-şer‘iyye ve ve mülâhazate’l-merâsimü’l-mer‘iye hakemtü bi-sıhhatihî ve lüzûmihî fî-husûsihî ve umûmihî âlimen bi-mevâkı‘i’l-hilâf fî-kazâi’l-evkāf el-vâki‘ beyne’l-eimmeti’l-eslâf ve âlimen bimâ amele e‘izzetü’l-ahlâf ve ene’l-fakīr ileyhi subhânehû ve te‘âlâ el-Hâc İbrahim b. Halil el-müvellâ hilâfeten bi-medîneti Kostantıniyye el-mahmiye el-mahrûse -gufira lehümâ- Bismillahirrahmânirrahîm Hamd-i bî-had ve senâ-i lâ-yü‘ad ol vâkıf-ı ins ü cân ve hâlik-ı halk-ı dü-cihân mâlikü’l-mülk ve’l-melekût Rabbü’l-izzet ve’l-ceberrût hazretlerinin dergâh-ı azamet-penâhlarına ref‘ olunur ki, nüsha-i insânı ketm-i ademden ahsen-i takvîm üzere ibdâ‘ ve imlâ ve ebda‘-ı üslûb-ı kadîm üzere ihtirâ‘ ve inşâ edip sâlik-i ma‘âşını ta‘lîm ve menâhic-i ma‘âdini tefhîm eyledi. Sad-hezâr dürer-i salât ü selâm ve gurer-i senâ-i huceste-nizâm ol âfitâb-ı evc-i levlâk ve mâh-tâb-ı semâ vemâ erselnâke müstenid-i mesned-ıstıfâ Muhammedü’l-Mustafa -sallallâhu aleyhi ve sellem- hazretlerinin ravza-i razıyye ve hatîre-i behiyyelerine îsâr ve nisâr olunur ki, ümmetini dîn-i kavîme hidâyet ve tarîk-i müstakīme delâlet eyledi ve dahi âl-i izâm ve ashâb-ı kirâmlarına ithâf ve ihdâ olunur ki, her biri nücûm-ı âsumân-ı dîn ve kevâkib-i bürûc-ı yakīndir -rıdvânullâhi te‘âlâ aleyhim ecma‘în-, ammâ ba‘d işbu kitâb-ı sıhhat-nisâbın tahrîrine bâ‘is ü badî ve bu hitâb-ı müşkîn-nikābın tastîrine sebeb ü dâ‘î oldur ki, Dârü’s-saltanati’l-aliyye ve makarrü’l-hilâfeti’l-Osmâniye Kostantıniyye el-mahmiyede Atmeydanı kurbünde Nahılbend el-Hâc Hasan mahallesinde sâkin sâhibü’l-hayrât ve’l-hasenât ve tâlibü’s-sadakāt ve’l-meberrât umdetü’l-huffâzi’l-kirâm el-Hâc İbrahim Efendi ibni’l-merhûm el-Hâc Hasan Efendi b. Abdullah meclis-i şer‘-i şerîf-i Ahmedî ve mahfil-i dîn-i münîf-i Muhammedî sallâllâhü te‘âlâ alâ şâri‘ihâda vakf-ı âti’z-zikre li-ecli’t-tescîl mütevellî nasb u ta‘yîn eylediği Çardak Kâtibi mefharü’l-kitâb es-Seyyid Hasan Efendi b. el-merhûm es-Seyyid Abdurrahman Efendi muvâcehesinde bi’t-tav‘i’s-sâf ikrâr-ı sahîh-i şer‘î ve i‘tirâf-ı sarîh-i mer‘î edip işbu yedimde olan mümzâ ve mahtûm ve müseccel vakfiye-i şer‘iyye mantûkunca bundan esbak mevlid-i şerîf ve hatm-i şerîf ve kelâm-ı kadîm ve aşr-ı şerîf ve va‘z-ı şerîf ve tabh-i âşûrâ ve zebh-i kurbân ve sebîl için vakf [ve] şart eylediğim iki bin beş yüz guruş nukūd-ı mevkūfeme zam ve ilhâk olunmak üzere atyeb-i mâl ve enfes-i menâlimden beş bin guruş ifrâz ve kemâl-i imtiyâz ile mümtâz kıldığımdan sonra meblağ-ı mezbûr beş bin guruş ile mahrûse-i Galata’ya tâbi‘ Beşiktaş kasabasında Paşa mahallesinde vâki‘ arsanın senede merhûm Kılıç Ali Paşa Vakfı’na doksan akçe mukāta‘ası ve üzerinde mevcûd ebniyesi vakf-ı âti’l-beyânın sudûruna değin yedimde mülk ve hakkım olup bir tarafı ba‘zan merhûm mezbûr Kılıç Ali Paşa Câmi‘-i şerîfi ve ba‘zan Çırağan yalısı matbahı ve ba‘zan fırın külhânı ve bir tarafı Bostânî Mehmed mülkü ve bir tarafı Âişe Hatun mülkü ve taraf-ı râbi‘i tarîk-i âm ile mahdûd tûlen ve arzen bi-hesâb-ı terbî‘î yedi yüz yirmi beş zirâ‘ arsa üzerine mebnî fevkānî bir bâb kebîr oda ve bir bâb sagīr oda ve bir köşk ve kenîf ve tahtânî bir bâb kebîr oda ve bir matbah ve bir su kuyusu ve kenîf ve eşcâr-ı müsmire ve gayr-ı müsmireli bahçeyi müştemil menzilin ebniye-i memlûkesini fârigan ani’ş-şevâgil hasbeten lillâhi’l-meliki’s-samed ve taleben li-merzâti Rabbihi’l-ahad vakf-ı sahîh-i müeyyed ve habs-i sarîh-i muhalled ile vakf ve habs edip şöyle şart eyledim ki, evvelâ menzil-i mahdûd-ı mezkûrda hayâtda oldukça kendim sâkin ve mutasarrıf olam ba‘de’l-vefât icâre-i mu‘accele-i misli ve yevmî dört akçe icâre-i müeccele mümâsili ile âhara îcâr oluna ve meblağ-ı mezbûr rehn-i kavî ve kefîl-i melî ve yâhûd ikisinden biriyle her sene onu on bir hesâbı üzere alâ-vechi’l-helâl istirbâh ve istiğlâl olunup bi-fazlillâhi te‘âlâ hâsıl olan galle ve nemâ ve icârâtdan yevmî altı [akçe] vazîfe mahmiye-i merkūmede Sofular mahallesinde Kanbur Mustafa Paşa Câmi‘-i şerîfi derûnunda vâki‘ mezkûr Mustafa Paşa Vakfı olan mekteb-i şerîfin hocasına verile ve yevmî iki akçe vazîfe mekteb-i mezbûrede her kim halîfe olur ise ona verile onlar dahi mukābelesinde her gün ba‘de’l-asr kendilerden ta‘allüm eden ma‘sûmlara üçer İhlâs-ı şerîf ve bir Fâtihati’l-kitâb kırâet ettirdip sevâbını bu abd-ı fakīrin rûhuna ihdâ eyleyeler ve mekteb-i mezbûrda fukarâ-i Müslimîn evlâdlarından ebeveyni olmayan yirmi nefer eytâm ola ve mekteb-i mezbûrda kitâbete kādir kimesne hoca olup zikr olunan eytâma ta‘lîm-i hat eyleyip mukābelesinde yevmî bir akçe vazîfe verile ve galle-i mezkûreden mârrü’z-zikr eytâmlara îd-i Fıtır’dan on gün mukaddem her birine bir fes ve bir kapama ve bir çintiyân ve bir çift mest papuş iştirâ olunup verile galle-i mezkûreden senede on guruş ile mesbûku’z-zikr eytâmların teferrüclerine mütevellî yediyle pilav ve zerde tabh olunup it‘âm oluna ve galle-i mezkûreden senede beş guruşluk kömür iştirâ olunup mekteb-i mezbûrda yakalar ve galle-i mezkûreden yevmî beş akçe vazîfe şârihü’l-kenz fazîletli es-Seyyid Mehmed Efendi b. es-Seyyid Süleyman Efendi’ye verilip mûmâ-ileyh dahi her gün Ayasofya-i kebîr Câmi‘-i şerîfinde hünkâr mahfili kapısı dibinde ba‘de’s-salâti’l-asr Buhârî okudup itmâmında bu abd-ı fakīri du‘â-i hayr ile yâd buyuralar ve vakf-ı mezbûra yevmî iki akçe vazîfe ile kendim mütevellî ola ba‘de’l-vefât zikr olunan mevlid-i şerîf vakfıma her kim mütevellî olur ise ona dahi mütevellî yevmî iki akçe vazîfeye mutasarrıf ola yevmî bir akçe vazîfe ile merkūm es-Seyyid Hasan Efendi vakf-ı mezbûrun kâtibi ola ve tarîk-i Nakşibendiye’den şeyhim olan umdetü’l-ârîfîn zahrü’l-vâsilîn Dülgerzâde eş-Şeyh Mustafa Efendi ve evlâdları hasbî nâzır olup vakfeyn-i mezbûreyne nezâretlerin diriğ buyurmayalar ve vakf-ı mezbûrların tevliyetleri hayâtda oldukça bana meşrûta olup ba‘de vefâtihî evlâdıma ve evlâd-ı evlâdıma ve evlâd-ı evlâd-ı evlâdımın zükûr ve inâsına meşrûta olup ma‘rifet-i şer‘le ve ahâlî-i mahalle re’yiyle bir müstakīm kimesne kāimmakām-ı mütevellî ola ve galle-i mezkûreye fazla hâsıla oldukça mekteb-i mezbûrun hocası ve halîfesi ve tevliyet ve kefâlet ve vazîfelerine yevmî ikişer akçe zam oluna ve mekteb-i mezbûrede kırk nefere bâliğ oluncaya değin vech-i muharrer üzere iksâ-i eytâm oluna ve fazla kalır ise merhûm-ı mezbûr Kanbur Mustafa Paşa Câmi‘-i şerîfinin revgan-ı şem‘ ve revgan-ı zeytine ve câmi‘-i mezbûrun ta‘mîr ü termîmine harc ü sarf oluna ve bâkī kalan galle-i vakf-ı mezbûra hayâtda oldukça kendim mutasarrıf ola ba‘de’l-vefât zevcem Fâtıma bt. Mehmed nâm hatun ile evlâd-ı zükûr ve inâsım ale’s-seviye mutasarrıf olalar, ne‘ûzü billâhi’l-meliki’l-feyyâz ba‘de inkırâzi’l-evlâd fazla galle-i vakf-ı mezbûr ile fukarâ-i Müslimîn iksâ oluna ve cihât-ı mezkûre ashâbı hayâtda oldukça benim arzımla mutasarrıf olup ba‘de vefâtihî nâzır-ı vakf-ı mezbûr arzıyla mutasarrıf olalar ve nukūd-ı vakf-ı mezbûr [38b] vakfa enfa‘ olur vech üzere akāra tebdîl oluna ve vakf-ı mezbûr mahmiye-i İstanbul kādısı nezâretinde olup senede bir kere vech-i şer‘î üzere nâzır-ı mûmâ-ileyhin ve ahâlî-i mahalle ma‘rifetleriyle muhâsebesi görüle ve vakf-ı mezbûrun tebdîl ü tağyîr, taklîl ü teksîri merreten ba‘de uhrâ yedimde ola ve bu ta‘yîn-i şurût ve tebyîn-i kuyûd edip menzil-i mahdûd-ı mezkûr ile meblağ-ı mezbûr beş bin guruşu mütevellî-yi merkūm es-Seyyid Hasan Efendi’ye vakfiyet üzere def‘ ü teslîm eylediğimde ol dahi kabz u tesellüm ve sâir mütevellîlerin evkāfdaki tasarrufları gibi tasarruf eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîkı’ş-şer‘î mûmâ-ileyh el-Hâc İbrahim Efendi mütevellî-yi merkūm es-Seyyid Hasan Efendi ile vakf-ı akār ve nukūd, eimme-i dîn katında sahîh ve lâzım değildir deyü ba‘de’d-da‘vâ ve talebi’l-mürâca‘a ve’l-istinkâf bâlâ-yı kitâb-ı müstetâb-ı kalem-müşkîn rakamlarıyla tezyîn eden hâkim-i hâsım hazretleri dahi alâ-kavli men-yerâhu mine’l-eimmeti’l-müctehidîn vakf-ı mezbûrun sıhhat ve lüzûmuna hükm-i sahîh-i şer‘î ve kazâ-i sarîh-i mer‘î edip min-ba‘d vakf-ı mezbûr sahîh ve lâzım ve mütehattim oldu ve ecrü’l-vâkıfi ale’l-hayyi’l-cevâdi’l-kerîm, cerâ zâlik. Ve hurrire fi’l-yevmi’s-sâmin min-Muharremi’l-harâm li-sene selâse ve hamsîn ve mi’e ve elf min-hicreti men-lehü’l-izzü ve’ş-şeref. Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-meşâyihi’l-kirâm Himmetzâde es-Seyyid Nurullah Efendi, fahrü’l-meşâyihi’l-izâm Abdülhalim Efendi Şeyh-i Câmi‘-i Miraho[r], muhsini’l?-müderrisîni’l-kirâm La‘lîzâde es-Seyyid Mehmed Ma‘sum Efendi, umdetü’l-müderrisîni’l-fihâm Murad Efendizâde es-Seyyid Ahmed Efendi, fahrü’l-mevâli’l-kirâm eş-Şeyhzâde Ahmed Efendi kādı-i Selanik muvakkaten, mefharü’l-mevâli’l-kirâm İsazâde Abdurrahman Efendi kādı-i Edirne muvakkaten, umdetü’l-mevâli’l-izâm İsmail Efendi kādı-i Bursa sâbıkā, a‘lemü’l-ulemâi’l-izâm Abdullah Efendizâde Mehmed Salih Efendi kādı-i Dımeşku’ş-şâm sâbıkā, Mustafa Efendi hatîb-i câmi‘-i Şehzâde, Arabzâde Mehmed Efendi hoca-i mekteb-i Sultan Mahmud Hân, Ömer Efendizâde Abdurrahman Efendi imâm-ı evvel-i Ayasofya-i kebîr, Hamzazâde eş-Şeyh Mehmed Said Efendi, fahrü’l-eşbâh Mehmed Sadîk Efendi ibnü’l-mûmâ-ileyh eş-Şeyh Mustafa Efendi, fahrü’l-ârifîn zahrü’l-vâsılîn Dülgerzâde eş-Şeyh Mustafa Efendi, İbrahim Ağazâde Mahmud Efendi, el-Hâc Ali Efendi ser-küttâb-ı muhâsebe, Eyyûbî Mehmed Efendi ser-halîfe-i silahdârân, Mektûbî Mehmed Efendi Acemzâde, Evliyâzâde Mustafa Efendi halîfe-i Harameyn-i şerîfeyn, el-Hâc İsmail Efendi imâm-ı evvel-i câmi‘-i Mahmud Paşa