Bab Mahkemesi 172 Numaralı Sicil (H. 1152-1153 / M. 1740) cilt: 69, sayfa: 360 Hüküm no: 361 Orijinal metin no: [55a-1] Bu defter İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi ortaklığı ile hazırlanmıştır. Tahsil edilemeyen cizyelerin eğer şahıs ölmüşse terekesinden, hayatta ise kefillerinden tahsil edilmesine dair ferman kaydı Tahsîl fermânıdır Akzâ kuzâti’l-Müslimîn evlâ vülâti’l-muvahhidîn ma‘denü’l-fazli ve’l-yakīn râfi‘ü a‘lâmi’ş-şerî‘ati ve’d-dîn vârisü ulûmi’l-enbiyâi ve’l-mürselîn el-muhtassu bi-mezîdi inâyeti’l-meliki’l-mu‘în İstanbul ve Galata ve Üsküdar ve Galata ve Hâslar ve tevâbi‘inde vâki‘ olan kādılar -zîde fazluhum- tevkī‘-i refî‘-i hümâyûn vâsıl olucak ma‘lûm ola ki, bin yüz elli üç senesine mahsûb olmak üzere İstanbul ve tevâbi‘i cizyesi cibâyetine memûr kıdvetü’l-emâcid ve’l-a‘yân Hasan -zîde mecdühû- Dîvân-ı hümâyûnuma arzuhâl edip zikr olunan kazâların cizyedârlarından cizye kâğıdı alan Müslümandan ba‘zıları firâr ve kefereden dahi ba‘zıları mürd olduklarında vârisleri ve kefîlleri ahz ve mâl-ı cizye kendülerden taleb olundukda mâlı yokdur, olanları dahi vârisleri beynlerinde tevzî‘ ve taksîm olunmuşdur deyü mâl-ı mîrîye gadrleri nümâyân olmağla bu asıl cizye kâğıdı deruhde ve iltizâm eden gerek Müslüman ve gerek kefere yediyle sâir re‘âyâya tevzî‘ olunan a‘lâ ve evsat ve ednâ kâğıdların mâlı her kimin zimmetlerinde ise sağ oldukları halde kendülerden ve yâhûd mürd olduklarında ma‘rifet-i şer‘le emvâl ve erzâklarından ve ba‘de’s-sübût vârislerinden bi-eyyi hâlin tahsîl olunmak için emr-i şerîfim ricâ eylediği ecilden hazîne-i âmiremde mahfûz olan harac muhâsebesi defterlerine nazar olundukda sene-i mezbûra mahsûben İstanbul ve tevâbi‘i cizyesi cibâyeti mûmâ-ileyhin uhdesinde olduğu İstanbul ve tevâbi‘i kazâlarında sâkin ve mütemekkin ehl-i zimmet ve kefere ve Yahûdi ve Erâmine-i Acem tâifeleri ve ba‘zı deruhdeciler ve tahsîldâr ve sergicilerden re‘âyâya tevzî‘ eylemek üzere cizye kâğıdı olanların ba‘zıları mürd ve ba‘zıları firâr eyledikde vârisleri ve kefîlleri ahz olundukda mâl yokdur ve olanı dahi vârisleri beynlerinde taksîm olundu deyü mâl-ı mîrîye gadrleri nümâyân olmağla bu asıl cizye kâğıdı deruhde ve iltizâm eden gerek Müslüman ve gerek kefere yediyle sâir re‘âyâya tevzî‘ olunan cizye evrâkın mâlı her kimin zimmetlerinde ise sağ oldukları hâlde kendülerden ve yâhûd kefîllerinden bi-eyyi hâlin taleb ve tahsîl ve fevt olduklarında mâl-ı cizye cümleden akdem ve beytülmâl-i Müslimîn olmağla kefîllerinden ve emvâl ve erzâklarından ve yâhûd ba‘de’s-sübût vârislerinden ma‘rifet-i şer‘le taksîm olunmuş ise şer‘an zimmetlerinde bâkī kalan cizye mâlı tamâmen cizyedâra edâ ettirildikden sonra kusûru sâir düyûna verilmek taraf-ı mîrîye evlâ ve enfa‘ olmağla fîmâ-ba‘d bu misillü mâl-ı cizyenin gadrine ba‘is olan zâbitân ve askerî tâifesi bir ferde ilişmeyip? mîrînin bir akçesi zâyi‘ ve telef olmamak için ma‘rifet-i şer‘le ihtimâm olunup evrâkı tevzî‘ olunmuş iken mürd olan ehl-i zimmînin cizye-i şer‘iyyeleri muhallefâtından ve ba‘de’s-sübût vârislerinden ve hayâtda olup edâ eylemeyenlerin kefîllerinden tahsîl ettirilmek şurûtuyla evâmir-i şerîfem verildiği derkenâr olunup i‘lâm olundukda imdi derkenârı mûcebince amel olunmak fermânım olmuşdur buyurdum ki, hükm-i şerîfim vardıkda bu bâbda sâdır olan emrim üzere amel edip dahi vech-i meşrûh üzere yüz elli üç senesine mahsûben İstanbul ve tevâbi‘i kefere cizyesi cibâyeti mûmâ-ileyhin uhdesinde olup berât-ı âlîşânım şurûtu mûcebince mâl-ı cizyenin cem‘ ü tahsîline askerî tâifesi tarafından ve taraf-ı âhardan kimesne müdâhale eylemeyip mâl-ı mîrînin bir akçesi zâyi‘ ve telef olmamak için evrâkı verilip mürd olan ehl-i zimmetin cizye-i şer‘iyyeleri muhallefâtından ve ba‘de’s-sübût vârislerinden ve hayâtda olup edâ eylemeyenlerin kefîllerinden tahsîl ettirilmek şurûtu Hazîne-i âmiremde mukayyed olmağla vech-i meşrûh üzere mukayyed olan şurût-ı mezkûre mûcebince mâl-ı cizyeyi cem‘ ü tahsîl ettirdip hilâf-ı şer‘-i şerîf ve mugāyir-i şurût hareket ile cânib-i mîrîye gadr ve zarâr ettirmeyesin, şöyle bilesin, alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasın. Tahrîren fi’l-yevmi’l-hâmis ışrîn min-Zilhicceti’ş-şerîfe li-sene isnâ ve hamsîn ve mi’e ve elf. Kostantıniyye el-mahmiye